12 vormen van weerstand

Ouders kunnen zich heel onthand voelen als het niet goed gaat met hun kind, waardoor zij zij tot uitdrukking kunnen komen in diverse vormen van weerstand. Het is niet gemakkelijk om daar met een buitenstaander over in gesprek te gaan. En als het een professional in de jeugdzorg betreft, kan het niet alleen ongemakkelijk aanvoelen, maar zelfs onveilig. Angst voor de jeugdzorg heeft verschillende aspecten en vragen ieder om een andere benadering.

• De eerste angst is verbonden met de grootste wens van ouders: het moet goed gaan met hun kind. Sommige ouders zijn bang dat er geen meer hulp mogelijk is en het misschien nooit goed zal komen met hun kind.
• Ten tweede is er angst dat zij niet goed zullen worden geholpen. Tijdens verjaardagen en feestjes hoor je niet vaak verhalen over die fijne hulpverlener die zijn werk zo goed doet.
• Ten derde zijn ouders – als ze eenmaal hulp hebben – bang om aan te geven dat ze niet tevreden zijn. Bang dat men, als je kritisch bent, jou of je kind niet meer willen helpen of erger (zie angst nummer 4). Ouders vinden het daarom belangrijk om de mogelijkheid te hebben om een situatie van onbevredigende hulpverlening aan te kaarten zonder de angst om als lastige ouder te worden gezien of hun kind kwijt te raken.
• De vierde angst heeft te maken met de gevolgen van het inschakelen van hulp. Je zoekt vrijwillig hulp zoekt, maar als het niet lekker loopt met die hulp, zit je voor je het weet in het verplichte kader met een gezinsvoogd en de dreiging dat je kind uit huis wordt geplaatst.
• Tenslotte is er angst dat de begeleiding zich, eenmaal binnen, met steeds meer gaat bemoeien. Ouders zoeken hulp voor één van de kinderen maar hoe gaat de begeleiding dan om met de andere kinderen in het gezin?

Deze angsten komen tot uitdrukking in diverse weerstandsvormen in het gezinssysteem, die in twee typen kunnen worden ingedeeld: afstand nemen door vluchten of vechten, en nabijheid zoeken, de hulpverlener inzuigen in de bestaande gezinspatronen (inductie). Kagan en Schlossberg onderscheiden 12 verschillende vormen van weerstand.

Tijdens de training werken we met casuïstiek uit de praktijk. Deelnemers gaan zelf actief aan de slag met het herkennen van weerstand en gaan met elkaar in gesprek over de onderliggende angst en functie van het gedrag van cliënten. Er wordt (zowel plenair als in subgroepen) geoefend met het toepassen van strategieën.